Kính gửi Qúy Nhà Đầu Tư,
Em là Đặng Thị Hồng – Chuyên viên tư vấn tại Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI l SĐT: 0364.049.028
"Đừng
bao giờ trộn lẫn các hoạt động đầu cơ và đầu tư của bạn trong cùng một tài
khoản, hoặc trong bất kỳ phần nào trong suy nghĩ của bạn" - Benjamin
Graham.
Thị
trường chứng khoán Việt Nam hai tháng qua đã đánh mất gần
200 điểm – mức giảm mạnh nhất từ đầu năm 2023. Vnindex đang trải qua những
phiên giao dịch hết sức ảm đạm, thanh khoản thấp.
Thông
điệp “muôn năm cũ” lại dấy lên: lùa gà cho cáo nó xơi - hiểu nôm na F0
là gà - Fn là cáo. Thế mà sự thật là nhìn gà hóa cáo, cáo đó mà lại là gà,.. Giống
như việc xác định bản thân là nhà đầu tư hay nhà đầu cơ, không phải là câu
chuyện đơn giản mà ai cũng làm rõ trắng đen được. Vậy Qúy Anh/Chị lựa chọn
mình theo trường phái nào?
Để
trao đổi sâu hơn về câu chuyện này, em xin gửi đến Qúy nhà đầu tư bài viết: “Đầu cơ và đầu tư – ai hay hơn?”. Qua đó Nhà đầu tư phần nào có thể xác
định được phong cách tham gia thị trường của chính mình: đầu tư hay đầu tư!
Nội dung Email gồm các phần chính sau:
I. Đầu tư – đầu cơ là gì?
II. Mối tương quan giữa đầu tư và đầu
cơ.
III. Chọn đầu tư – đầu cơ, cần làm gì?
==========================================
Chúng
ta có thể dễ dàng tìm kiếm rất nhiều lý thuyết về hai thuật ngữ trên, nên trong
bài viết này, em chỉ bắt đầu bằng các định nghĩa đơn giản dưới đây.
Một câu nói của nhà đầu
tư huyền thoại Warren Buffett được coi là “một bài kiểm tra thực sự” để
phân biệt hai khái niệm nhà đầu tư và nhà đầu cơ: “Khi tôi mua một cổ phiếu, tôi sẽ không bận tâm đến
chuyện họ có đóng cửa thị trường chứng khoán trong một vài năm nữa hay không.
Tôi quan tâm đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, quan tâm đến việc liệu
doanh nghiệp ấy có mang lại lợi suất cho mình trong tương lai hay không”.
(Warren Buffett)
Hẳn là vậy, đầu tư
là giống như việc bỏ tiền góp vốn vào một doanh nghiệp nhằm thu lại lợi nhuận
và có chấp nhận rủi ro hợp lý với thời gian nắm giữ tài sản dài (thường là trên
1 năm).
o
Nhà đầu tư là người phân tích kỹ lưỡng một
công ty, quyết định về giá trị hợp lý của nó, và sẽ không mua cổ phiếu trừ khi
nó được giao dịch với ở mức giá thấp hơn so với giá trị nội tại.
o
Ví dụ, “Công ty X đang giao dịch với giá
20.000 đồng/ cổ phiếu, nhưng theo phân tích đầu tư, giá trị của nó là 30.000 đồng/cổ
phiếu”. Nhà đầu tư sẽ đưa ra quyết định đầu tư dựa trên dữ liệu thực tế và hoàn
toàn không cho phép cảm xúc của họ tham gia.
Trong khi đó, đầu
cơ là hoạt động tìm kiếm lợi nhuận trong một khoảng thời gian ngắn (thậm
chí 1 tuần), chấp nhận rủi ro cao hơn đầu tư và mối quan tâm chính là biến động
của giá cổ phiếu.
o
Nhà đầu cơ chỉ quan tâm tới những yếu tố
trong ngắn hạn như kết quả kinh doanh quý hay việc tăng/giảm cổ tức chi trả mà
không quan tâm đến kế hoạch dài hạn.
o
Thậm chí, nhà đầu cơ họ chỉ ra quyết định
mua/bán cổ phiếu hoàn toàn dựa trên yếu tố kỹ thuật
Sự khác biệt rõ rệt
nhất giữa đầu tư và đầu cơ: Đó là liều lượng rủi ro. Rủi ro của đầu cơ cao hơn rất nhiều
so với đầu tư. Vì vậy, cần lưu ý là đầu tư có thể dễ dàng trở thành đầu cơ,
khi ta tăng liều lượng rủi ro lên, như “all in full margin” (đầu tư tất cả
tiền và dùng cả đòn bẩy từ vay) thì lập tức khoản đầu tư của chúng ta sẽ thành
đầu cơ. Trong thực tế thì ranh giới giữa đầu cơ và đầu tư là rất mong manh,
và thường thì một giao dịch cụ thể rất dễ chính là sự pha trộn của cả hai yếu tố.
II. Mối tương quan giữa đầu tư và đầu
cơ.
Như em đã nhắc đến ở
trên, ranh giới giữa đầu tư và đầu cơ rất mong manh, chẳng hạn gần đây có sự nhầm
lẫn giữa cụ Warren Buffet là đầu tư và chị Cathie Wood là đầu cơ (Cathie
Wood - người dám đặt cược vào những lĩnh vực được xem là của tương lai như tiền
số, khai phá vũ trụ và ô tô điện,..).
Tuy nhiên, phải chẳng
đây chỉ là các trường phái đầu tư khác nhau!?
Đầu tư và đầu cơ – ai
hay hơn?
Đầu tư thì tất nhiên là giàu hơn đầu cơ. Số
tỷ phú thuộc trường phái đầu tư luôn luôn lớn hơn rất nhiều lần so với những
người thuộc trường phái đầu cơ. Và họ còn giàu hơn. Ví dụ như Warren Buffet thì
giàu phải gấp 3 lần George Soros.
Ngược lại, phe đầu cơ, oai hơn rất nhiều. Lý
do là rủi ro nhiều hơn thì “lên voi xuống chó nhiều hơn”, dễ tạo ra “drama” cho
bà con hít hà. Đúng vậy! Chẳng thấy ai làm phim về nhà hiền triết xứ
Omaha - Warren Buffet, nhưng ai rồi cũng xem bộ phim The Big Short khi thị trường
đỏ lửa, với thần tượng Michael Burry kiếm được gần 1 tỷ đô với cú bán khống thần
thánh. Và Michael Burry hiện có tài sản chỉ bằng 0,3% cụ Buffet.
Thông thường sẽ luôn
là đầu tư kiếm tiền tốt hơn trong dài hạn, còn ngắn hạn thì đầu cơ lại tốt hơn.
Nhận định này, kiểm chứng là khó, vì những bằng chứng thường chỉ mang tính đơn
lẻ.
Có một điểm mà nhà đầu
tư thường băn khoăn là giữ cổ phiếu dài hạn là có lời mà sao khó thế?
Nhìn xung quanh cổ phiếu đầu cơ lên ầm ầm còn hàng đầu tư thì chẳng thấy lên thậm
chí còn xuống. Không khó để thống nhất với nhau về triển vọng của doanh nghiệp,
nhưng tâm lý sốt ruột muốn bán vì đủ mọi lý do là điều mà một nhà đầu tư thường
cảm thấy khó khăn trong quá trình đầu tư của mình.
Đồng ý rằng đầu cơ không hoàn toàn xấu. Đầu
cơ tạo ra thanh khoản cho thị trường, mà thanh khoản chính là “ô–xy” của thị
trường chứng khoán. Một thị trường chỉ toàn các nhà đầu tư giá trị, sẽ không có
được thanh khoản cần thiết để hoạt động. Tuy nhiên, khi mà đầu cơ trở thành
động lực chính, chi phối thị trường, thì nó sẽ là xấu và thậm chí còn cản trở
hoạt động đầu tư.
Câu
hỏi đặt ra, nhà đầu tư nên lựa chọn là nhà đầu tư dài hạn hay nhà đầu cơ ngắn hạn?
III. Chọn đầu tư – đầu cơ, cần làm gì?
Nhà đầu tư đại tài,
Benjamin Graham từng có câu nói nổi tiếng:
“Đầu cơ hay đầu tư đều tốt, nhưng chúng ta không nên lẫn lộn với nhau. Việc nguy hiểm nhất của đầu cơ là đầu cơ theo kiểu đầu tư. Để tránh tình trạng lỗ nặng hoặc kẹt hàng lâu, nhà đầu tư cần quán triệt tư duy về hai trường phái này”.
Nên lựa chọn là nhà đầu tư hay nhà đầu
cơ? – Câu trả lời phụ thuộc vào tính cách của bạn.
Với một người bình
thường thì đầu tư sẽ là một lựa chọn dễ dàng, dù tẻ nhạt nhưng bạn có
nhiều thời gian để tham gia vào các hoạt động mình yêu thích bên cạnh việc đầu
tư sinh lợi. Sau khi xem xét kỹ về doanh nghiệp, hãy mua và nắm giữ không có
margin, kể cả đầu tư với tâm thế “quên mật khẩu”.
Trong khi đó, những
người có khả năng tìm kiếm thông tin tốt, tích lũy được nhiều kinh nghiệm qua
thời gian, xây dựng được những hệ thống giao dịch có tính tin cậy, ưa thích thể
thao mạo hiểm, tâm lý vững, có thể chọn đầu cơ.
Công cụ, chiến lược đầu tư - đầu cơ thì rất nhiều, điều
quan trọng nó phải phù hợp với tính cách của chính nhà đầu tư, thì mới có hiệu
quả lâu dài.
Nhắc lại sự nhầm lẫn
rằng “bà trùm” Cathie Wood theo trường phái đầu cơ, thực chất, Cathie luôn
là một nhà đầu tư chính hiệu theo cách của chị ấy, và hiểu rõ việc chị ấy đang
làm. Cụ Buffet tin tưởng vào “giá trị” – hiểu là lợi nhuận bền vững cho chính
nhà đầu tư. Còn chị Cathie tin vào “sự tăng trưởng” của doanh nghiệp – là “điều
kỳ diệu được kỳ vọng” – mang tính cách mạng nhảy vọt về lợi nhuận trong tương
lai của doanh nghiệp và toàn cầu. Điều quan trọng, nó phù hợp với “khẩu vị” của
chính chị.
Chính vì vậy, Nhà đầu tư chọn phe nào cũng được, miễn là
nó phù hợp với tính cách, thời gian và sẽ đem lại lợi nhuận cho nhà đầu tư.
Có một câu nói của Benjamin
Graham – Cha đẻ của đầu tư giá trị: “Nhà đầu tư đích thực thì nên hành động
như một nhà đầu tư, đừng bao giờ nghĩ có lúc mình sẽ đầu cơ.”
Là một nhà đầu cơ vĩ
đại, Jesse Livermore từng nhấn mạnh: “Bản tính (Tâm lý) con người là kẻ
thù lớn nhất của những nhà đầu tư trung bình hay nhà đầu cơ”.
Kết luận: Nhà đầu tư hãy kiểm soát
tâm lý, kiểm soát cảm xúc và nghiêm khắc, kiên định với kế hoạch giao dịch của
chính mình. Vậy, với thị
trường giao dịch thanh khoản thấp như hiện nay, mỗi Nhà đầu tư nên làm gì, sau
khi đã chọn ra đúng phong cách đầu tư của riêng mình?
Trên đây là toàn bộ nội dung em muốn gửi đến Qúy nhà đầu tư trong bài viết hôm nay. Cảm ơn Qúy Nhà Đầu Tư đã dành thời gian đọc đến cuối bài viết.
Chúc Qúy Nhà Đầu Tư luôn hạnh phúc và thành công!
***************
Best Regards
Dang Thi Hong (Ms.)
SSI – Nguyen Huu Canh
SSI – Securities Services – Retail Brokerage
Floor 5-6, 11 Road D2, Saigon Pearl, 92 Nguyen Huu Canh Str., Ward 22, Binh Thanh Dist., HCMC, Vietnam
M: (+84) 906359422 | E: hongdt.ssi@gmail.com | W: www.ssi.com.vn
0 Comments